Osmanlı İmparatorluğu çağlar boyunca dünyanın dört bir yanında zor durumda bulunan halklara ve Milletlere elinden geldiğince yardım elini uzatmış, birçok alanda pek çok ulusa çeşitli yardımlarda bulunmuştur. Kendisinden Yaklaşık 4000 kilometre uzaklıkta bulunan ve yanında İngiltere gibi o dönem dünyanın en zengin ve en refah içerisinde yaşayan toplumu bulunmasına rağmen, tarihe büyük kıtlık ya da patates kıtlığı olarak geçen felaket sırasında, milyonlarca kişinin ölmesine seyirci kalmak istemeyen Osmanlı İmparatorluğu, İrlanda'ya oldukça büyük bir insani yardımda bulunmuştur.Tarihte büyük kıtlık ya da patates kıtlığı adıyla yer alan felaket, 1845 yılından 1849 yılına kadar İrlanda' yı kasıp kavurarak milyonlarca kişinin ölmesine, göç etmesine sebep olmuştur. Bu büyük felaket sonucunda İrlanda' nın yaşadıkları aynı zamanda dünya tarihine kazanmıştır. Kıtlığın ortaya çıkış sebebi ise patatesin zehirlenmesi ve hastalanması sonucu üretiminin oldukça düşmesi ve bunun sonucunda kıtlık yaşanması ile gerçekleşmiştir. Patates İrlanda halkı için en temel yiyecek maddesi olduğundan İrlanda tarihinde önemli bir yer tutmaktadır. 1845 yılında Amerika' dan geldiği sanılan zehirli bir mantar olan Phytopteraİnfestans, patates maddesini yavaş yavaş yok etmeye başlamıştı. Halk ektiği patateslerden yeterince verim alamadığından, açlık yüzünden tohumları da yemeye başladılar ve patates kıtlığı 1847 yılında zirve noktasına ulaşmış bulundu. İthal tohum ile sorunu çözmeye çalışan İrlanda halkı, bu sefer ithal tohumlardan üretilen patateslerin yarısına yakınının heba olmasıyla birlikte kıtlığı oldukça derinden yaşamaya devam etmiştir. 1847 yılından itibaren her yıl gittikçe azalmaya başlayan büyük kıtlık 1849 yılında sona ermiştir.Ancak o dönem bu büyük insanı felaket yaşanırken, yanı başında ve siyasi olarak bağlı bulundukları ülke olan İngiltere, Sanayi devrimisayesinde refah ve bolluk içerisinde yaşıyordu. İngiltere bırakın büyük kıtlıkta İrlanda'ya yardım etmeyi, her sene anlaştığı gibi İrlandalı Çiftçilere kiraladığı tarlalardan kendisine patates ithal ediyordu. Yani İrlandalılar ürettikleri patatesi istemeyerek de olsa İngilizlere veriyorlardı. Bu da patates kıtlığı yani İrlanda' da yaşanan büyük kıtlığın zorluk derecesini arttıran bir olgu olmuştur.İngiltere, İrlanda' nın yaşadığı bu büyük bunalımdan zerre kadar çekince ve üzüntü duymamıştır. Öyle ki 1845 yılında İrlanda' dan 1.000.000 kg tahıl ve 250.000 kadar koyun almakta hiçbir sakınca görmemiştir. İrlanda' nın yaşadığı kıtlığa rağmen sorumsuzca davranmışlardır. İngilizlerin, İrlanda' yı bu derece sömürmesinin asıl sebebi ise İrlandalıların toprak hakkına sahip olmamasıydı. İrlanda' nın tarım yapılabilen arazilerinin yaklaşık 10.000 kadarı İngilizlerin elinde bulunuyordu ve bu toprakların 600 bin kadarı da İrlanda' ya kiralanıyordu, bununla birlikte İngiltere elde ettikleri bu kira geliriyle birlikte bolluk içerisinde yaşıyordu. Elde edilen ürünün İngiltere' ye İhraç edilmesi, daha karlı olduğundan, halka az bir miktar bırakılıp büyük oran İngiltere' ye gidiyordu. Bu döngü, kıtlık döneminde dahi hiçbir şekilde değişmemiştir.İngiltere' nin bu büyük sorumsuzluğunun kaynağı tabii ki geçmişe dayanmaktadır. İngiltere' nin bilindiği üzere Protestan olması, İrlanda' nın ise Katolik mezhebine sahip olması sebebiyle hiç anlaşamayan iki ülke olmuşlardır. İrlanda, tarih boyunca bağımsızlığı için oldukça mücadeleler vermiş olsa da bağımsızlıklarını kazanmaları yıllarını hatta asırlarını almıştır. Özellikle İngiliz tarihine damga vuran komutanlardan biri olan Oliver Cromwell, İrlanda' da yaptığı (sırf İrlanda'nın Katolik mezhebine sahip olması sebebiyle) katliamlar sebebiyle bugün tarih önünde katliamcı olarak anılmaktadır. İngiltere sırf siyasi sebeplerden dolayı İrlanda' nın düştüğü bu zor durumdan çıkmasına yardımcı olmak yerine, daha çok zorluk ve acı yaşamalarına sebep olmuştur.Gelelim Osmanlı - İrlanda ilişkilerine. Tarihte ilk olarak Osmanlı, İrlanda ilişkilerinin 16. yüzyılda korsanlar tarafından zapt edilen bir İrlanda Ticaret gemisinin Osmanlı tarafından kurtarılarak geri teslim edilmesiyle başlamıştır. Bu İrlanda ile Osmanlı arasında gerçekleşen ilk tarihsel olaydır denilebilir. 1845 yılına gelindiğinde ise Osmanlı İmparatorluğu zor durumda olan İrlanda halkına yardım etmek için Padişah Abdülmecidtarafından 10.000 Poundluk bir yardım gönderilmek istenir. Bu husus İrlanda' dan sorumlu olan Kraliçe Victoria' ya iletilir. İngilizler beklenmedik bir şekilde bu yardımın verilmesini engeller. Sebebi ise oldukça ilginç ve bir o kadar kibir içermektedir.Kraliçe Victoria ve Sultan AbdülmecidSultan Abdülmecid' in 10.000 poundluk teklifini duyan kraliçe bunu bin Pounda çeker. Sebebi ise Viktoria' nın sadece 2.000 poundluk bir yardımda bulunmasıdır. İngiltere kraliçesi Victoria' nın 2.000 Poundluk yardımı, kıtlık ve sefalet altındaki İrlanda' ya göndermeyi düşünmesi ve bunun üzerine Osmanlı'nın kendi yardımının 5 katı daha büyük bir yardımda bulunmayı teklifini kendisine yediremediğinden Osmanlı' nın yardım miktarını 1.000 pounda düşürmüştür.İngilizlerin bu kibri ve yapılan yardımı engellemesi, aslında yardım gemilerinin Osmanlı tarafından İrlanda' ya gönderilmesinde daha çok ortaya çıkacaktır.1847 yılında Sultan Abdülmecid tarafından 5 adet gemi yardım amacıyla, içerisi erzak ve ilaç dolu şekilde Dublin limanına boşaltması için gönderilir. İngilizler bu insani yardımı engellemek için gemilerin Dublin limanına yanaşmasına izin vermemişlerdir. Bunun üzerine Osmanlı İmparatorluğu' nun İrlanda' ya gönderdiği 5 adet erzak ve ilaç yüklü gemi Dublin limanı yerine İrlanda'nın Drogheda limanına boşaltma yapar.Osmanlı'nın kendilerine yaptığı bu büyük yardımı tarih boyunca unutmayan İrlandalılar, kendilerine zor günlerinde destek olan Sultan Abdülmecid'e teşekkür etmek için İrlandalı asilzadelerin hazırladığı bir teşekkür mektubu gönderilir.İrlandalı asilzadelerin hazırladığı bir teşekkür mektubuDaha önce hiçbir ilişkinin yaşanmadığı, o dönem neredeyse unutulmuş bir ülke olan İrlanda' ya yapılan bu büyük yardım, İrlanda tarihine damga vurmuş ve dünyaya adeta ders verecek nitelikte bir hareket olmuştur. Gittikleri her ülkeye zulüm ve sömürgecilikten başka bir şey götürmeyen İngilizler, bu sefer yanı başlarına gelen yardımı da engellemiş, asıl kendilerinin yapması gereken yardımı başka bir ülkeden gelmesini kabullenememiş, türlü bahaneler bularak karşı koymaya çalışmışlardır.İrlandalılar 150 yıl önce yapılan, 1847 yılındaki Osmanlı İmparatorluğu' nun yardımını hiçbir zaman unutmamış, 2006 yılında Drogheda şehrinde Osmanlı' nın İrlanda' ya yaptığı büyük yardımı anmak için tören düzenlemiştir. Yine geçtiğimiz yıllarda Türkiye' yi ziyaret eden İrlanda Cumhurbaşkanı McAleese büyük kıtlık döneminde Sultan Abdülmecid' in İrlanda' ya gönderdiği büyük yardım için teşekkür etmiştir. McAleese"İrlanda halkı bu eşine az rastlanır bonkörlük girişimine asla unutmadı" demiştir.İrlanda' da yaşanan büyük patates kıtlığı süresince 1845-1851 yılları arasında ki nüfusu 8 milyondan 5 milyona kadar düşmüştür. Büyük bir kısmı Amerika' ya göç eden İrlanda halkı, yaşadığı büyük tramvayı yıllar geçsede unutamamıştır. Bugün dahi İrlanda' da yaşanan büyük kıtlık, hem Amerika' daki İrlanda soyundan gelenler, hem de İrlanda da yaşayanlar için büyük zorluklarla anılan bir felaket olarak nitelendirilmektedir. 8 milyon İrlanda nüfusunun yaklaşık 1 milyonunun açlık ve sefalet sebebiyle patates kıtlığı döneminde öldüğü tahmin edilmektedir. Bazı kesimlere göre o dönem patatesin zehirlenmesine sebep olan zehirli mantar türünün Amerika' dan bilerek kasıtlı olarak getirildiği şeklindedir. İrlanda'ya yapılan Osmanlı yardımının ulaştı Drogheda Limanının bulunduğu şehir bu yardımı hiçbir zaman unutmamış ve bugün Drogheda United isimli Futbol Kulübü'nün amblemindeki Hilal ve yıldız şekli Osmanlıya teşekkür manası ile tasarlanmıştır. Drogheda United yıllar geçse de hala Hilal ve yıldızı sembolü olarak kullanmaktadır.
0 yorum: